Zijn er ook dieren die gereedschap gebruiken?

Het gebruik van werktuigen is wijdverbreid in het dierenrijk. Zo kraken chimpansees noten, zelfs kokosnoten, door deze op een steen stuk te slaan of er met een steen op te slaan, afhankelijk van de gewoonte of cultuur in hun groep. Maar termieten hengelen is het klassieke voorbeeld. Tal van observaties zijn gedaan hoe oudere chimpansees jongen leren hoe je met een flexibel twijgje via een gangetje in een termietenheuvel naar voedzame lekkernij kunt vissen. De geïrriteerde termieten vallen het takje aan, de chimpansee trekt het langzaam terug uit het binnenste van de heuvel en snoept de insecten van het twijgje.
Ook maken chimpansees constructies van stokken om uit hun dierentuinverblijf te ontsnappen of bananen te pakken die anders onbereikbaar hoog hangen. Ze gebruiken in het wild bladeren om uit te drinken en vissen met een stok door de tralies zelfs de sleutels van hun binnenverblijf van het haakje aan de muur om de blik te verruimen. Japanse makaken wassen met zand bevuild eten in water. Net als mensapen, als ze eenmaal iets hebben uitgevonden, leren ze het aan anderen.
Sommige soorten kraaien maken van ijzerdraad haakjes om lekkere hapjes uit een plastic buisje te vissen.

Maar ook veel andere dieren gebruiken voorwerpen of trucks, maar dat is bijna allemaal aangeboren. Lammergieren bijvoorbeeld nemen een zwaar bot hoog mee in de lucht en droppen dat dan op een rots om zo bij het voedzame merg te kunnen. Voor de oostkust van Noord Amerika slaan zeeotters met een steen oesters op hun borst stuk zodat ze bij de inhoud kunnen en op de Galapagos eilanden peuteren Darwinvinken met een afgebroken stekel van cactus insecten uit scheuren in een rots of spleten in een boom. Een groene reigersoort uit de tropen gooit kleine voorwerpen in het water om vissen te lokken en de rest kun je wel raden. Ten slotte Egyptische aasgieren slaan of gooien met een steen in hun snavel struisvogeleieren stuk, waarvan ze de eischaal zonder hulpmiddelen nooit zouden kunnen breken.
Een verbijsterende opsomming maar door de gebruikers niet zelf bedacht.
Dat geldt overigens niet voor de octopussen in sommige publieksaquaria, die met hun armen vol zuignappen een deksel van een jampot draaien om bij een garnaal te kunnen.

Twee kunstenaars hebben olifanten schilderles gegeven. Met het geld dat de schilderijen opleveren, worden zieke en gewonde olifanten opgevangen en verzorgd. De schilder-olifanten hebben een palet met een paar kleuren en houden met hun slurf een kwast vast. Ze hebben geleerd om zo strepen en vlekken te schilderen op grote vellen papier. Een keer werden de schilderijen onopgemerkt in een Amerikaans museum voor moderne kunst opgehangen. In de afgelopen jaren zijn in dierentuinen en in opvang- en rehabilitatiecentra voor door landmijnen gewonde olifanten, dikhuiden aan het schilderen gezet. Ook Artisolifanten hebben met verve de kwast gehanteerd – puur ‘non figuratief’ natuurlijk. De niet onaanzienlijke opbrengst van de verkochte kunstwerken kwam ten goede aan de opvangcentra voor gewonde olifanten in zuidoost Azië. Maar ook mensapen hebben wel eens artistieke neigingen – soms zelfs met hun eigen poep op de muur. Maar of er sprake is van echte kunstuitingen…

In 2006 werden sensationele filmbeelden getoond waarop te zien was hoe een gorilla met een stok zorgvuldig de diepte peilde van een riviertje om veilig de overkant te bereiken.